Baza wiedzy

Zasadnicze zmiany w podatku VAT

Nowe zasady w zakresie zwolnień podatkowych
Od początku roku zaszła istotna zmiana w zakresie usług zwolnionych od podatku VAT. Uchylono załącznik nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r., określający dotychczasowy zakres zwolnień, przenosząc je z istotnymi modyfikacjami do art. 43 do ustawy. Nastąpiła również zmiana zakresu przedmiotowego i podmiotowego tych zwolnień, oraz w nowy sposób zdefiniowano poszczególne usługi podlegające zwolnieniu.

W związku z zaistniałymi zmianami wszystkie podmioty świadczące dotychczas usługi zwolnione, powinny:

1. zweryfikować wykonywane usługi pod kątem zwolnień, tak aby określić, które usługi utraciły prawo do zwolnienia, które pozostają zwolnione oraz te, które są nim objęte od początku 2011 roku;
2. opracować szczegółowy wykaz świadczonych usług (zawierający ich opisy), które są objęte od dnia 1 stycznia 2011 r. zwolnieniem przedmiotowym. Istniejące klasyfikacje statystyczne i ich interpretacje, które wyjaśniały wiele wątpliwości na tym tle nie są już niestety przydatne. Usługi zwolnione nie są obecnie identyfikowane przy pomocy klasyfikacji statystycznych, ich nazwy (często nowe) są wymienione obecnie w ustawie, bez odwołania do numerów sty stycznych;
3. dostosować system fakturowania do nowej nomenklatury i zakresu zwolnień podatkowych.

Usługi ochrony zdrowia
Zwolnienie usług w ochronie zdrowia ma obecnie charakter podmiotowo- przedmiotowy. Do zwolnienia nie wystarczy obecnie samo świadczenie usług w zakresie ochrony zdrowia, usługi te musza być jednocześnie świadczone przez wymienione w ustawie podmioty. Zwolnieniu podlegają obecnie usługi świadczone przez zakłady opieki zdrowotnej, lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarki, osoby wykonujące inne zawody medyczne, psychologów. Od nowego roku od podatku zwolnione są tylko te czynności (wykonywane przez wymienione, uprawnione podmioty), które służyć będą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Usługi edukacyjne
Istotne zmiany dotyczą również usług w zakresie edukacji. Od nowego roku zwolnione od podatku są:

1. usługi świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty, uczelnie, jednostki PAN, nauczycieli
2. usługi nauczania języków obcych
3. usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego (z dodatkowymi warunkami dotyczącymi form i zasad ich prowadzenia)
4. finansowane w całości ze środków publicznych.

Usługi finansowe
Zawężono obecnie zakres zwolnień dotyczący usług finansowych i ubezpieczeniowych. O ile dotychczas wolne od podatku były wszelkie usługi tego rodzaju z pewnymi wyjątkami, o tyle w nowym stanie prawnym ustawodawca wskazał wyraźnie jakie czynności w tym zakresie będą zwolnione od podatku.
Pewne zmiany dotyczą również innych czynności zwolnionych od podatku, w tym m.in. usług związanych z kulturą, sportem i rozrywką, usług organizacji członkowskich i wielu innych.

Zmiany w stawkach VAT
Od nowego roku weszła generalna podwyżka stawek VAT.
W miejsce stawki 22% VAT pojawiła się stawka 23% VAT. W miejsce stawki 7% VAT weszła stawka 8% VAT (część towarów opodatkowanych dotychczas stawką 7% VAT, ma obecnie 5% stawkę VAT). W miejsce zryczałtowanej stawki 3% VAT dla taksówkarzy pojawiła się stawka 4% VAT. Zamiast 6% zryczałtowanego zwrotu podatku zastosowanie ma 6,5% zwrot podatku. Stawka 3% VAT (nieprzetworzona żywność) została podniesiona do 5% VAT.

Zmiany dotyczące samochodów
Wprowadzono ograniczenie możliwości odliczenia podatku VAT w przypadku zakupu samochodów do wysokości 60 % (nie więcej niż 6 tysięcy zł) wartości podatku VAT.
Pełne odliczenie podatku możliwe jest w przypadku pojazdów o masie całkowitej powyżej 3,5 tony oraz pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń (z dodatkowymi warunkami), pojazdów samochodowych mających więcej niż jeden rząd siedzeń (z dodatkowymi warunkami), pojazdów samochodowych, które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków; pojazdów samochodowych, które posiadają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu; pojazdów samochodowych będących pojazdami specjalnymi; pojazdów samochodowych przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą -
Pełne odliczenie podatku naliczonego możliwe jest też wtedy, gdy przedmiotem działalności podatnika jest odsprzedaż tych samochodów lub oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze i te samochody (pojazdy) są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.

Zmiany w podatku dochodowym od osób prawnych

Zwolnienia w zakresie dywidend, odsetek i należności licencyjnych

Rozszerzono katalog warunków umożliwiających zwolnienie wypłacanych w Polsce dywidend, odsetek i należności licencyjnych. Obecnie, dla uzyskania zwolnienia od podatku konieczne jest dodatkowo wykazanie, że spółka będąca odbiorcą dywidend, odsetek lub należności licencyjnych nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich powstania.

Nowe regulacje dotyczące spółek osobowych

- wartość początkowa wnoszonych do spółki osobowej składników majątku

Obecnie, według nowych przepisów wartością początkową składnika majątku wnoszonego aportem do spółki osobowej będzie:
a) wartość początkowa określona w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wspólnika wnoszącego wkład, jeżeli przedmiot wkładu był amortyzowany u wspólnika wnoszącego wkład; w tym przypadku jednocześnie będzie miała miejsce kontynuacja amortyzacji;
b) wartość wydatków poniesionych przez wspólnika wnoszącego wkład na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wkładu, niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli przedmiot wkładu nie był amortyzowany u wspólnika wnoszącego wkład.

- przychody ze zbycia składników majątku uprzednio wniesionych aportem do spółki

Określono sposób obliczania kosztów uzyskania przychodów w związku ze zbywaniem w ramach spółki osobowej składników majątkowych, które wcześniej były wniesione do takiej spółki aportem.
Jeśli zbywane składniki majątkowe nie były zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych spółki, kosztem uzyskania przychodów jest wartość poniesionych przez wspólnika, który wniósł ten wkład, wydatków na nabycie albo wytworzenie przedmiotu wkładu, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie.
Jeśli natomiast zbywane składniki majątkowe były zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych spółki, kosztem jest wartość początkowa przyjęta przez spółkę w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych dokonanych przez spółkę i wspólnika.

- zwolnienie od podatku przychodów wspólnika występującego ze spółki osobowej

Od 1 stycznia 2011 wskutek zmiany przepisów nie zalicza się do przychodów środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki w części odpowiadającej uzyskanej przed wystąpieniem przez wspólnika nadwyżce przychodów nad kosztami ich uzyskania, pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w tej spółce.

 

Podatek dochodowy od osób fizycznych - zmiany od 1 stycznia 2011 r.

Wspólne rozliczenie (z małżonkiem, z samotnie wychowywanym dzieckiem)

Dzięki zmianom, wniosek o wspólne opodatkowanie może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku (pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania) przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów.

Rozliczenia osób samotnie wychowujących dzieci

Weszły zmiany w zakresie rozliczeń osób samotnie wychowujących dzieci. Wprowadzono nowe zastrzeżenia do ustawy dotyczące statusu osób samotnie wychowujących dzieci.

Zwolnienie od podatku przychodów wspólnika występującego ze spółki osobowej.

Od dnia 1 stycznia 2011 r. ustawodawca rozstrzygnął budzącą kontrowersje kwestię przychodów uzyskiwanych przez wspólnika w związku z wystąpieniem ze spółki osobowej. Orzecznictwo sądowe w tej kwestii pozostawało rozbieżne.
Obecnie nie zalicza się do przychodów środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki w części odpowiadającej uzyskanej przed wystąpieniem przez wspólnika nadwyżce przychodów nad kosztami ich uzyskania, pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w tej spółce.
Powyższy przepis nakazuje zatem wyłączyć z przychodów tę część otrzymanych przez wspólnika kwot, która została już opodatkowana podatkiem dochodowym, a nie została wcześniej otrzymana przez wspólników.

Odpłatne zbycie składników majątku po zakończeniu działalności

W miejsce dotychczasowych przepisów dotyczących opodatkowania dochodu z remanentu likwidacyjnego wprowadzono nowe zasady opodatkowania dochodu ze sprzedaży pozostałych po likwidacji składników majątkowych.
Od dnia 1 stycznia 2011 r. przychodem z działalności gospodarczej jest także przychód z odpłatnego zbycia składników majątku pozostałych na dzień likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki.
Przychód taki jednak nie powstaje, jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie, likwidacja spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Zmiany w zwolnieniach podatkowych

- dodatek za rozłąkę

Nowe przepisy ograniczyły dotychczasowy zakres zwolnienia. Do tego roku każdy dodatek za rozłąkę wypłacany pracownikom przeniesionym mógł korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego (do wysokości limitów). Od dnia 1 stycznia 2010 r. zastrzega się, że ze zwolnienia korzystają tylko i wyłącznie dodatki za rozłąkę przysługujące na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw do wysokości diet za czas podróży służbowej na obszarze kraju.

- zakwaterowanie pracowników

Nowe regulacje zwalniają wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł.
Uchylono dotychczasowe zastrzeżenia dotyczące miejsca zakwaterowania (hotele pracownicze bądź kwatery zbiorowego zakwaterowania).

Ulgi podatkowe

- ulga na Internet

Zgodnie z nowymi przepisami nie będzie już wymogu, aby wydatki na użytkowanie Internetu dotyczyły użytkowania go w miejscu zamieszkania.
Nie będą już konieczne faktury na udokumentowanie wydatków. Wystarczający ma być „dokument stwierdzający poniesienie wydatków, zawierający w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty".

- ryczałt dla małych zleceń

Od dnia 1 stycznia 2011 r. zryczałtowane opodatkowanie do przychodów m.in. z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło stosuje się, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł.